ทุวงฺค ยุตฺตปริสาโทสสฺส ทุติยํ เทสิตตฺตา ทุวงฺค ยุตฺตปริสาโทโส ‘‘ทุติโย’’ติ วุตฺโตฯ ตถา ตติยํ เทสิตตฺตา เอกงฺคยุตฺโต ตติโย เวทิตพฺโพฯ อิมเมว นยํ ปญฺจวคฺคาทิสงฺฆตฺตยสฺส อติทิสนฺโต อาห ‘‘เอวํ…เป.… ติวิเธสุปี’’ติฯ อาทิ-สทฺเทน ทสวคฺควีสติวคฺคสงฺฆานํ คหณํฯ

[3028] เอวํ จตูสุ สงฺเฆสุ จตุนฺนํ ติกานํ วเสน ปริสโต กมฺมวิปตฺติยา ทฺวาทสวิธตํ ทสฺเสตุมาห ‘‘จตุตฺถิกา’’ติฯ อนุวาเทน ‘‘ทส ทฺเว สิยุ’’นฺติ วิธียติฯ ปริสาวสา จตุตฺถิกา โทสา ทส ทฺเว ทฺวาทส สิยุนฺติ โยชนาฯ เอตฺถาติ เอเตสุ ‘‘วตฺถุโต’’ติอาทินา วุตฺเตสุ ปญฺจสุ กมฺมโทเสสุ, นิทฺธารเณ ภุมฺมํฯ ‘‘ปริสาวสา’’ติ อิทํ นิทฺธาเรตพฺพํฯ กมฺมานีติ อปโลกนาทีนิ จตฺตาริฯ เอตฺถ จ จตุวคฺคาทิกรณีเยสุ กมฺเมสุ ปกตตฺเตน กมฺมวาจํ สาเวตฺวา กตเมว กมฺมํ กมฺมปตฺเตน กตํ โหติฯ กมฺมปตฺเต ปกตตฺเต ฐเปตฺวา อปกตตฺเตน เกนจิ, เกวเลเนว กมฺมวาจํ สาเวตฺวา กตํ อปกตตฺตกมฺมปตฺตลกฺขณาภาวา, กมฺมปตฺเตน จ กมฺมวาจาย อสฺสาวิตตฺตา อนุสฺสาวนโทเสน วิปนฺนํ โหตีติ เวทิตพฺพํฯ เตเนว โปราณกวินยธรตฺเถรา กมฺมวิปตฺติสงฺกาปริหารตฺถํ ทฺวีหิ ตีหิ เอกโต กมฺมวาจํ สาวยนฺติฯ อยเมตฺถ สงฺเขโป, วิตฺถาโร ปน ปริวาราวสาเน ปาฬิยา (ปริ. 482 อาทโย) วา อฏฺฐกถาย (ปริ. อฏฺฐ. 482 อาทโย) จ คเหตพฺโพฯ

กมฺมวิปตฺติกถาวณฺณนาฯ

ปกิณฺณกวินิจฺฉยกถาวณฺณนา

[3029] ฉตฺตํ ปณฺณมยํ กิญฺจีติ ตาลปณฺณาทิปณฺณจฺฉทนํ ยํ กิญฺจิ ฉตฺตํฯ พหีติ อุปริฯ อนฺโตติ เหฏฺฐาฯ สิพฺพิตุนฺติ รูปํ ทสฺเสตฺวา สูจิกมฺมํ กาตุํฯ